Hoezo verslaving? Roken of vapen is toch je eigen keus?

Posted on May 11, 2022March 31, 2025 by Claire de Neree

Tabaksindustrie,Verslaving

Hoezo verslaving? Je rookt toch omdat je dat zelf wilt?

Een sigaret opsteken is je eigen keus, toch? Nou, zo simpel ligt het niet. De nicotine in tabak en vapes is extreem verslavend. En de tabaksindustrie doet zo z’n best om mensen aan het roken en vapen te krijgen, dat de bewering ‘het is je eigen keus’ niet zomaar opgaat.

De tabaksindustrie zet roken neer als een vrije keus, een lifestyle. Door reclame te maken met een stoere, tegendraadse cowboy die rookt, bijvoorbeeld. Dat beeld verkoopt een stuk beter dan het beeld van een verslaving waar je langzaam aan dood gaat.

Inmiddels wordt ook vapen als een lifestyle neergezet. De ongrijpbare cowboy is niet meer van deze tijd, dus dit keer met knappe, feestende influencers. Ander beeld, hetzelfde smerige marketingtrucje.

Jong geleerd is lang verslaafd

Meer dan 80% van de mensen die roken is voor z’n 18e begonnen. En dan zijn ze al snel verslaafd aan de nicotine. Ongeveer tweederde van de jongeren die eens een sigaretje uitproberen, roken al snel elke dag.

Fabrikanten doen er alles aan om sigaretten en vapes zo verslavend mogelijk te maken

Extra verslavend

De industrie voegt ook nog eens allemaal stofjes toe om sigaretten nóg verslavender maken. Honing om de smaak van tabak minder bitter te maken en stofjes die ervoor zorgen dat je niet gaat hoesten. Of wat dacht je van ammoniak? Dat zorgt er waarschijnlijk voor dat de nicotine nog sneller in je bloed wordt opgenomen.

Fabrikanten hebben aan de vape een extra verslavende vorm van nicotine toegevoegd. ‘Nicotinezout prikt niet zo in je keel als ‘gewone’ nicotine’, vertelt Esther Croes, arts-epidemioloog van het Trimbos-instituut aan NOS.

Target the children

En dan richt de industrie zijn marketingpijlen bewust op kinderen en jongeren. Ze weten dat een jong brein sneller verslaafd raakt aan nicotine. En hoe jonger een klantje verslaafd is, des te langer kunnen ze geld aan diegene verdienen.

Daarom zien de vapes eruit als felgekleurde markeerstiften. Sommigen hebben zelfs ledlampjes, glitterpapier of zien eruit als speelgoed. Zoete smaakjes zoals Peach Ice, Strawberry Mojito en Berry Blast zijn vooral aantrekkelijk voor kinderen. En dat is geen toeval.

Vrije keus of niet?

Oké, even samengevat. Fabrikanten van sigaretten en vapes verkopen een verslaving als een lifestyle, ze maken het product zo verslavend mogelijk én ze doen er alles aan om vooral kinderen en jongeren verslaafd te krijgen. Is roken en vapen dan wel je eigen keus?

Stoppen met deze 'lifestyle' blijkt ook lastig: ruim 80% van de mensen die roken wil stoppen, maar beginnen vaak toch weer. Zo’n verslaving is nogal hardnekkig.

Rook of vape jij en wil je stoppen? Kijk dan bij Ik wil stoppen. Wil je meer weten over de tactieken van de tabaksindustrie en verslaving? Check dan deze artikelen over hoe de tabaksindustrie kinderen aan het vapen krijgt, of hoe ze bijdragen aan klimaatverandering en kinderarbeid.

Deel dit artikel

Bekijk ook

3 hardnekkige fabels over roken en stress

Er zijn veel onzinnige opvattingen de wereld in geholpen over de relatie tussen roken en stress. Van sommige ...

Tips om goed voorbereid te stoppen

Sommige mensen besluiten te stoppen met roken en dat gaat ze in één keer goed af. Maar voor ...

Zo maken tabaksfabrikanten sigaretten nóg verslavender (en minder vies)

Stel: je wilt een product verkopen dat wel verslavend, maar eigenlijk niet echt lekker is. Wat doe je ...

Met nicotinezakjes omzeilt de tabaksindustrie de wet

De tabaksindustrie heeft een nieuw product op de markt gebracht: nicotinezakjes of 'snus'. Met deze zakjes hoeft de ...

Je weet wel dat roken slecht is, maar je voelt het (nog) niet

Posted on May 2, 2022February 14, 2024 by Claire de Neree

Ik wil stoppen

Je weet wel dat roken slecht is, maar je voelt het (nog) niet

Roken is de oorzaak van zeker 15 soorten kanker en 15 soorten long-, hart- en vaatziekten. Ook als je niet lang rookt gaat er in je lichaam van alles langzaam kapot door het roken. Maar het kan een hele tijd duren voordat je ook merkt dat roken je ziek maakt. Als je niet voelt dat roken je ziek maakt, kan het lastig zijn om te stoppen.

De meeste van die mensen hebben hun eerste sigaretje gerookt toen ze op de middelbare school zaten. En bleven daarna jarenlang roken. Wisten ze bij dat eerste sigaretje hoe het zou eindigen? Waarschijnlijk niet. Hadden ze het voornemen om ooit te stoppen? Waarschijnlijk wel.

De gevolgen van roken kunnen ver weg lijken, zeker als je nog jong bent. Je merkt nog niks van de schade die roken aanricht aan je lijf. Je wéét wel dat roken slecht voor je is, maar je voelt het (nog) niet. En als je niet het gevoel hebt dat je moet stoppen, is de kans kleiner dat je het zult doen.

Koude vingers

Voordat je de gevolgen van roken merkt, is er in je lijf al veel gebeurd. Je bloedvaten worden smaller en er komen kleine scheurtjes in. Je hart moet dan meer moeite doen om bloed rond te pompen. Wat je hiervan kunt merken? Misschien is je huid wat grauw, of heb je vaker koude vingers en tenen. Je merkt niet dat je meer kans hebt op een hartinfarct of een beroerte.

Door hardop te zeggen wat jou stress levert, kun je je gedachten op een rijtje zetten

Buiten adem

Je longen raken beschadigd waardoor ze minder zuurstof op kunnen nemen. Wat jij daarvan merkt? Je conditie gaat achteruit. Misschien hoest je meer. Hoe eerder je stopt met roken, hoe beter je longen kunnen herstellen.

Valt niet zo mee

Wat je aan de buitenkant als eerste merkt van het roken, staat haaks op wat er van binnen gebeurt. Koude vingers of even geen sprintje kunnen trekken? Dat lijkt allemaal wel mee te vallen. Maar het geeft geen goed beeld van wat er aan de binnenkant gebeurt met je hart, bloedvaten en longen.

Sluipmoordenaar

Roken is een sluipmoordenaar: elk sigaretje dat richt schade aan. De meeste rokers willen ooit stoppen. Als jij ook bij die groep hoort: beter eerder dan later. Wacht niet totdat je in een andere levensfase komt, of totdat je vóelt dat stoppen nodig is. Roken is duur, maakt stress erger en je wordt er ziek van. Stop nu!

Deel dit artikel

Bekijk ook

Maakt vapen je dommer?

Maakt vapen je dommer? Onderzoekers kwamen erachter dat er lood in sommige vapes zit. Een loodvergiftiging kan je ...

Is vapen slechter dan roken?

Veel mensen vergelijken roken met vapen. Van roken weten we hoe schadelijk het is. Er is bijna 80 ...

Van vapen krimpen je ballen?

Heren, even opletten. Dat vapen slecht is voor je longen en hersenen wisten we al. Maar nieuw onderzoek ...

Atleet verliest long en waarschuwt voor vapen

Een 20-jarige MMA-vechter heeft een deel van zijn long moeten laten verwijderen. De Amerikaanse Sean Tobin wil nu ...

Minder schadelijke stoffen? Tabaksindustrie sjoemelt liever met meetapparatuur

Posted on April 11, 2022December 7, 2022 by Claire de Neree

Tabaksindustrie

Minder schadelijke stoffen? Tabaksindustrie sjoemelt liever met meetapparatuur

Uit de eerste onderzoeken in de jaren 40 wordt bekend hoeveel dodelijke stoffen een roker inademt. Als reactie hierop vermindert de tabaksindustrie niet de hoeveelheid dodelijke stoffen in hun product. In plaats daarvan proberen ze de apparatuur waarmee de hoeveelheid dodelijke stoffen wordt gemeten voor de gek te houden. Met succes.

Vanaf de jaren 60 kwamen de ‘light’ sigaretten op de markt, of de ‘ultra-light’ en ‘mild’. Met deze sigaretten adem je minder dodelijke stoffen in, claimde de industrie. Deze namen zijn alweer een tijdje verboden, omdat ze nogal misleidend zijn: ze waren helemaal niet minder schadelijk, dat leek alleen maar zo.

Gaatjes in de filter

Fabrikanten begonnen kleine gaatjes in de filter te prikken, of piepkleine luchtgleufjes te maken. De belofte: met dit soort filters zou je veel minder teer binnenkrijgen. Maar eigenlijk waren de gaatjes en gleuven bedoeld om de meetapparatuur voor de gek te houden die meten hoeveel schadelijke stoffen er in een sigaret zitten. Die machines zuigen door die gaatjes ‘valse lucht’ aan. Daardoor meten ze veel minder schadelijke stoffen dan er in werkelijkheid in een sigaret zitten.

Meten is weten

Onder de naam ‘light’ was de sjoemelsigaret geboren. Uit geheime documenten bleek dat dit een bewuste actie was van de industrie. Ze wisten zelf al eerder dat ze er de tests met rookmachines mee bedriegen. Vaak sluiten mensen die een hijs van een sigaret nemen de gaatjes namelijk voor een deel af met hun vingers of lippen. Dan komt er nog weinig ‘valse lucht’ bij en krijg je veel meer teer, nicotine en andere schadelijke stoffen binnen dan gemeten wordt door de apparatuur.

Niet 1, maar 26 pakjes per dag

Hoeveel dat uitmaakt, bleek een paar jaar geleden uit onderzoek van het RIVM. De onderzoekers gebruikten een andere meetmachine, eentje waarbij de gaatjes van de filter worden afgeplakt. Net zoals lippen of vingers van een roker dat doen.

De échte hoeveelheid teer en nicotine bleek veel hoger dan wettelijk is toegestaan. In het ergste geval zat er 26x zoveel teer en 17x zoveel nicotine in de rook. Iemand die 1 pakje per dag rookt, krijgt dus de hoeveelheid schadelijke stoffen van 26 pakjes binnen.

Rechter grijpt in

Rookpreventie Jeugd spande een rechtszaak aan tegen de NVWA. Boegbeeld en longarts Wanda de Kanter pleit dat de Nederlandse sigaretten meer schadelijke stoffen bevatten dan mag. En dat de NVWA moet handhaven op deze overschrijding van de wet.

De rechter geeft haar gelijk. In de uitspraak geeft de rechter aan dat de NVWA moet handhaven op sjoemelsigaretten. 'Dit betekent het definitieve einde van de sjoemelsigaret. De NVWA moet per direct alle sigaretten uit de schappen halen,' zegt De Kanter tegen TabakNee.

Wilde jij toch al stoppen? Kijk dan bij Ik wil stoppen voor verschillende manieren en kies iets dat bij je past!

Deel dit artikel

Bekijk ook

Stoppen-met-roken-programma’s voor jongvolwassenen

In Nederland kun je veel verschillende manieren vinden om te stoppen met roken. Sommige manieren zijn wetenschappelijk onderzocht ...

Je zorgverzekering vergoedt stoppen met roken

Sinds januari 2020 krijg je in de meeste gevallen een stoppen-met-roken behandeling vergoed. Dit is bijvoorbeeld persoonlijke begeleiding ...

Elke dag een stadsbus vol doden

Elk jaar sterven er in Nederland 20.000 mensen aan de gevolgen van roken. Aan kanker, COPD, of hart- ...

Zo maken tabaksfabrikanten sigaretten nóg verslavender (en minder vies)

Stel: je wilt een product verkopen dat wel verslavend, maar eigenlijk niet echt lekker is. Wat doe je ...

Zo maken tabaksfabrikanten sigaretten nóg verslavender (en minder vies)

Posted on April 11, 2022March 31, 2025 by Claire de Neree

Tabaksindustrie, Verslaving

Zo maken tabaksfabrikanten sigaretten nóg verslavender (en minder vies)

Stel: je wilt een product verkopen dat wel verslavend, maar eigenlijk niet echt lekker is. Wat doe je dan? Je maakt het nóg verslavender en voegt allemaal stofjes toe die de vieze smaak verhullen. Producten zo verslavend mogelijk maken zónder dat je ervan moet kotsen, is de tactiek van tabaksfabrikanten.

Mensen komen net zo moeilijk van hun nicotineverslaving af als van een andere verslaving. Daarnaast doen tabaksfabrikanten hun best om hun producten extra verslavend te maken. Ze voegen stofjes toe die ervoor zorgen dat je lichaam nicotine sneller opneemt, en die de bittere smaak van tabak verzachten.

Verslaving en ammoniak

Het begint trouwens al met de tabak zelf. Door slim te kweken, zit er in tabaksplanten inmiddels twee keer zoveel nicotine dan er van nature inzit. Dan voegen ze ammoniak toe. Daardoor neem je nicotine sneller op in het bloed, en ben je sneller hooked.

Sigaretten zijn heel verslavend

Marlboro was de 1ste

Het was trouwens Philip Morris (PMI) die begon met ammoniak toevoegen, zo rond 1960. In die tijd was Philip Morris de kleinste van de zes grote sigarettenfabrikanten in de Verenigde Staten. Na het toevoegen van ammoniak werd Philip Morris’ Marlboro het meest verkopende sigarettenmerk ter wereld.

Andere sigarettenfabrikanten volgden natuurlijk, inmiddels doen ze het allemaal. En ze voegen nog veel meer toe. Suikers, omdat het stofje dat vrijkomt wanneer suikers verbranden (acetaldehyde) ook verslavend is én het effect van nicotine nog eens sterker maakt.

673 toevoegingen

Dan zijn er nog de stofjes die ervoor zorgen dat de smaak van tabak minder bitter wordt en die ervoor zorgen dat je minder snel moet hoesten wanneer je een trek neemt. Volgens het RIVM bevatten tabaksproducten zeker 673 toevoegingen, goed voor een kwart van de sigaret. Een paar van de meest voorkomende: ammoniak, cacao, gom, menthol, pruimensap, suikers, zoethoutextract, vanille…

Tabaksfabrikanten zeggen dat die toevoegingen veilig zijn, omdat ze op lijst met door de EU toegestane voedingsmiddelen staan. Maar iets wat je veilig kunt eten, kan wél gevaarlijk zijn wanneer je het verbrandt en inademt. Bij de verbranding van suikers komen bijvoorbeeld giftige, kankerverwekkende stoffen vrij. Dat komt nog eens bovenop de schadelijke stoffen door de verbrande tabak zelf.

Ben jij klaar met deze cocktail van kankerverwekkende stoffen? Kijk dan bij Ik wil stoppen. Wil je weten wat de tabaksindustrie nog meer doet om jongeren te laten beginnen met roken? Klik hier!

Deel dit artikel

Bekijk ook

Hoezo verslaving? Roken of vapen is toch je eigen keus?

Hoezo verslaving? Je rookt toch omdat je dat zelf wilt? Een sigaret opsteken is je eigen keus, toch? ...

Wat is het beste moment om te stoppen?

Is er een beste moment om te stoppen met roken? Het antwoord ligt misschien voor de hand: het ...

Zoveel geld stopt de tabaksindustrie in marketing

Ook al mag er geen reclame meer gemaakt worden voor sigaretten, toch geeft Big Tobacco nog bizar veel ...

De tabaksindustrie zet bewust in op arme landen

De tabaksindustrie zet bewust in op arme landen In westerse landen gelden te veel regeltjes, dus zet Big ...

Zoveel geld stopt de tabaksindustrie in marketing

Posted on March 21, 2022August 29, 2023 by Claire de Neree

Tabaksindustrie

Zoveel geld stopt de tabaksindustrie in marketing

Ook al mag er geen reclame meer gemaakt worden voor sigaretten, toch geeft Big Tobacco nog bizar veel geld uit aan marketing. Zo’n 8 miljard per jaar. Alles om tóch onder de aandacht te komen.

Reclame maken voor tabaksproducten is in Nederland sinds 2002 verboden. Maar het gebeurt stiekem toch. En, ook opvallend: de tabaksindustrie heeft nog steeds enorme budgetten voor marketing. Het gaat om miljarden.

Dat marketingbudget stijgt zelfs, terwijl er steeds minder mag. Het bedrag dat Big Tobacco in de Verenigde Staten spendeerde aan ‘advertentie en promotie van sigaretten’ steeg van 7,62 miljard dollar in 2019 naar 7,84 miljard in 2020. Dat is dus alleen al in de Verenigde Staten alleen al – hoe het in andere landen zit, is niet bekend.

Gigantische winsten kunnen alleen groot blijven als de industrie nieuwe, jonge rokers aantrekt

Gigantische winsten

Nou hoeft de tabaksindustrie niet op een eurootje meer of minder te kijken. De grootste tabaksfabrikanten draaien elk jaar een gigantische omzet en winst. Die omzet en winsten kunnen natuurlijk alleen groot blijven, als de tabaksindustrie nieuwe, jonge mensen aan het roken weet te krijgen. Daarom maken ze stiekem reclame op social media, bijvoorbeeld door influencers in te zetten. Ze geven ook studentenverenigingen en festivals geld als ze ‘exclusief’ één sigarettenmerk verkopen. En ze doen nog meer met hun marketingbudget: veel van het geld gaat naar de verkooppunten van sigaretten. Zij krijgen bijvoorbeeld bonussen als ze veel van een bepaald merk sigaretten verkopen.

Imago oppoetsen

Maar er is meer. Veel investeerders willen niks meer te maken hebben met de tabaksindustrie. Dat maakt dat Big Tobacco haar imago wil oppoetsen. Dat probeert ze in Nederland door geld te doneren aan mooie instellingen en organisaties. Denk: het Rijksmuseum, de Amsterdamse Stadsschouwburg, Stichting Lezen en Schrijven en Green Deals.

Daarmee hoopt de industrie in een goed blaadje te komen, en vooral: dat de sigarettenfabrikant weer als een normaal bedrijf wordt gezien. Philip Morris gaat hierbij wel heel ver. Het bedrijf zette de Foundation for a Smoke-free World op. Klinkt nobel, maar dat is het eigenlijk helemaal niet. Lees hier hoe de foundation verkapte reclame is voor een nieuw verslavend product.

Ben jij helemaal klaar met deze industrie en spendeer jij je geld liever aan iets anders? Kijk dan bij Ik wil stoppen.